Yanık nedir?
Yanık, her türlü ısıya maruz kalma sonucu oluşan doku bozulmasıdır. Sıcak su, buhar, elektrik akımı, asit/alkali kimyasal maddeler veya radyasyon gibi çeşitli sebeplerle meydana gelebilir.
Yanık çeşitleri nelerdir?
- Fiziksel yanıklar: Isı, elektrik, ışın, sürtünme, donma
- Kimyasal yanıklar: Asit ve alkali maddelerle oluşan yanıklar
Yanığın ciddiyetini etkileyen faktörler nelerdir?
- Derinlik, yaygınlık, bölge
- Enfeksiyon riski, yaş, solunum yolu etkilenmesi
- Önceden var olan hastalıklar
Yanık dereceleri
- derece: Kızarıklık, ağrı, ödem
- derece: İçinde su dolu kabarcıklar, ağrı
- derece: Derinin tüm tabakaları etkilenmiş, ağrı yok
Yanık tedavisinde ilk yardım nasıl yapılır?
- Yanık oluşmuşsa, hasta sakinleştirilir, koşması engellenir
- Yanık bölgeyi tazyiksiz suyla en az 20 dakika yıkayın
- Yanık bölge üzerine ilaç veya merhem sürülmemelidir
- Tıbbi yardım istenmelidir (112)
Kimyasal yanıklarda ilk yardım
- Kimyasal maddeyle temas hemen kesilmelidir
- Bölge bol suyla en az 15-20 dakika yıkanmalıdır
- Giysiler çıkarılmalı, tıbbi yardım alınmalıdır
Elektrik yanıkları ve ilk yardım
- Elektrik akımı kesilmelidir
- Su ile müdahale edilmemelidir
- Yanık bölgeyi temiz bir bezle kapatın, tıbbi yardım çağırın
Sıcak Çarpması nedir?
Yüksek sıcaklık ve nem nedeniyle vücut ısısının ayarlanamaması sonucu meydana gelen sağlık sorunlarıdır. Belirtileri arasında kas krampları, baş dönmesi, solgun ve sıcak deri, hızlı nabız yer alır.
Sıcak çarpmasında ilk yardım
- Hasta serin bir yere alınmalı
- Giysiler çıkarılmalı, sırtüstü yatırılmalı
- Sıvı kaybı için su veya mineralli su verilmelidir
Sıcak çarpmasında risk grupları
- Kalp, tansiyon, şeker hastaları
- 65 yaş üzeri, 5 yaş altı çocuklar, hamileler
- Böbrek hastaları, psikolojik rahatsızlıklar yaşayanlar
Sıcak yaz günlerinde korunma önlemleri
- Güneşten korunmak için şapka, güneş gözlüğü kullanılmalı
- Bol sıvı alınmalı, açık renkli ve hafif giysiler giyilmeli
- Güneşe doğrudan maruz kalmaktan kaçınılmalı
Donma nedir?
Aşırı soğuk nedeniyle, bölgedeki kan dolaşımının bozulması sonucu dokularda hasar oluşur.
Donma dereceleri
- derece: Solukluk, uyuşukluk, halsizlik
- derece: Ödem, şişkinlik, ağrı, su dolu kabarcıklar
- derece: Siyah bölge, doku kaybı
Donma tedavisinde ilk yardım
- Soğukla teması kesmek için hasta ılık bir yere alınmalı
- Kuru giysiler giydirilmeli, sıcak içecekler verilmelidir
- Donmuş bölgeye masaj yapılmamalı, su toplamış yerler patlatılmamalıdır
- Tıbbi yardım istenmelidir (112)