Kırık Nedir?
Kırık, kemik yapısının kırılması veya çatlaması durumu olarak tanımlanır. Kırıklar, darbe, düşme gibi dış etkenlerle veya yaşla birlikte kemik yoğunluğunun azalması sonucu kendiliğinden meydana gelebilir.
Kırık Türleri Nelerdir?
- Kapalı Kırık: Kemik kırılmıştır ancak deri bütünlüğü korunur.
- Açık Kırık: Kemik kırıldığında deri de zarar görür, kırık uçları dışarı çıkabilir.
Kırık Belirtileri
- Şekil bozukluğu
- Hareketle artan ağrı
- Morarma ve şişlik
- Hareket kaybı
Kırıkların Yol Açabileceği Riskler
- Damar, sinir veya kas hasarı
- Kanama nedeniyle şok
- Parçalı kırıklarda ağır komplikasyonlar
Kırıklarda İlk Yardım
- Yaralıyı hareketsiz tutun ve sıcak tutun.
- Kırık bölgesine tespit yapın, ancak yaralıyı düzeltmeyin.
- Yaralı bölgeyi sargı ile sabitleyin, parmakları görünür tutarak kan dolaşımını kontrol edin.
- Açık kırıklarda yarayı temiz bir bezle kapatın.
- Tıbbi yardım çağırın (112).
Burkulma Nedir?
Burkulma, eklem yüzeylerinin anlık ayrılması ile meydana gelir. Zorlama sonucu eklemdeki bağlarda hasar oluşur.
Burkulma Belirtileri
- Şişlik
- Kızarıklık
- Ağrı
- İşlev kaybı
Burkulmada İlk Yardım
- Eklem bölgesine sıkıştırıcı bir bandaj uygulayın.
- Bölgeyi yukarı kaldırarak şişliği azaltın.
- Etkilenen bölgeyi hareket ettirmeyin ve istirahat ettirin.
- Tıbbi yardım çağırın (112).
Çıkık Nedir?
Çıkık, eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılmasıdır. Bu durumda eklem kendiliğinden yerine dönemez.
Çıkık Belirtileri
- Yoğun ağrı
- Şişlik ve kızarıklık
- Eklem bozukluğu
- İşlev kaybı
Çıkıkta İlk Yardım
- Çıkık olan eklem bulunduğu şekilde tespit edilir.
- Eklem yerine oturtulmaya çalışılmaz.
- Yaralıya ağız yoluyla hiçbir şey verilmez.
- Nabız, deri rengi ve ısı kontrol edilir.
- Tıbbi yardım çağırın (112).
Tespit Yöntemleri
Kırık, burkulma ve çıkık gibi yaralanmalarda doğru tespit önemlidir. Yaralı bölge sabit tutulmalı, kullanılan tespit malzemeleri (üçgen sargı, tahta, karton vb.) ile yaralı bölge sabitlenmelidir.
Bilek ve Dirsek Kırığı Tespiti
- Koltuk altına yumuşak malzeme yerleştirilir.
- Üçgen bandaj ile tespit yapılır.
- Elin parmakları görünür şekilde sabitlenir.
Pelvis ve Uyluk Kemiği Kırığı Tespiti
- Yaralı bacak arasına dolgu malzemesi yerleştirilir.
- Sekiz şeklinde bandajla tespit edilir.
- Sert tespit malzemesi kullanılır.
Diz Kapağı ve Kaval Kemiği Tespiti
- Yaralı bacak uygun bandajlarla sabitlenir.
- Tespit malzemeleri, doğal boşlukları kullanarak yerleştirilir.
Ayak ve Bilek Tespiti
- Ayakkabılar çıkarılmadan bilek sabitlenir.
- Yumuşak malzeme ile desteklenmiş bandaj kullanılır.
